اقدامات دستگاه قضا به موضوع آموزش‌های پیشگیرانه در کنترل آسیب‌های اجتماعی در مدارس
خبرگزاری میزان -مدرسه یکی از محیط هایی است که بعد از خانه و خانواده فرد بیشترین زمان خود را در آن می گذراند از این رومی تواند نقش مهمی درساخت شخصیت دانش آموزان داشته باشد. در موضوعات پیشگیرانه و هنگامی که خانواده ها در برخورد با دانش آموزان خود دچار استیصال می‌شوند مسئولیت مدرسه و آموزش هایی که در این حوزه می تواند به دانش آموزان ارائه کند پر رنگ تر می شود.
مدرسه به دلیل رسالت سنگینی که در امر آموزشی و تربیتی دارد، نقش مهمی را در زمینه ارتقای توانمندی‌های دانش آموزان و مراقبت از آنها در برابر آسیب‌های اجتماعی نیز به عهده دارد.
محیط مدرسه و جریان آموزش می‌تواند در پیشگیری از وقوع جرم نقش به سزایی ایفا کند. به همین دلیل نحوه آموزش و آشنایی دانش آموزان در مدارس با انواع جرم، مجازات و راه های پیشگیری از آن، بسیار می تواند در تحقق این امر تأثیرگذار باشد.
نقش آموزش های پیشگیرانه در مدارس
نقش مدرسه و نظام آموزشی کشور در حوزه فعالیت ها و برنامه های مراقبتی و پیشگیرانه، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی، تقویت هویت دینی دانش آموزان همواره باید مورد توجه باشد اگر چه که این مهم تنها به عهده نهادهای انتظامی یا وظیفه نظام آموزشی نیست و نهادهای متولی نیز در این زمینه باید کمک کنند .
افزایش دانش حقوقی دانش آموزان در کاهش آسیب های اجتماعی موثر است
مدیر کل پیشگیری از وقوع جرم معاونت اجتماعی و پیشگیری قوه قضاییه در گفت‌وگو با میزان در مورد افزایش دانش حقوقی شهروندان به ویژه دانش آموزان گفت: یکی از تلاش ها این است که با توافقنامه هایی که هم اکنون نیز در شرف انعقاد است بتوانیم هم محتوای حقوقی را در منابع درسی در ایجاد کرده و بحث قانونگرایی و احترام به قانون را در این میان بیشتر توسعه دهیم و هم اینکه بتوانیم اگر دانش آموزانی که در معرض آسیب و خطر هستند را شناسایی کنیم.
حسین پورمند ادامه داد: تلاش داریم تا با مداخلات روانشناسانه و مددکارانه مانع از این شویم که در آینده توسط این افراد رفتارهای پرخطر و مجرمانه سرزند اگرچه که در حوزه آموزش های پیشگیرانه عموم شهروندان جامعه هدف هستند.
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی قوه قضاییه در گفت‌وگو با میزان در مورد مواجه کودکان با آسیب های فضای مجازی و لزوم تنظیم گری در این فضا گفت : باید توجه شود که آنچه که امروزه بعنوان تنظیم‌گری در فضای مجازی برای کودکان مطرح است، یک مسئله‌ی مهم و اولویت‌دار جهانی است و برخلاف تصور رایج صرفاً موضوعی نیست که در داخل کشور دنبال شود.
فتحی گفت: منافع کودکان در اولویت است و در استفاده از فضای مجازی، اولین مورد قابل توجه همین مسئله است. باید برنامه‌های سنی متناسب برای استفاده از اینترنت تعریف شود و افراد و سازمان‌هایی که متولی طراحی سازوکارها و نرم افزارهای مرتبط هستند، باید نگاه کودک‌محور داشته باشند.
وی در پاسخ به اینکه یکی از معضلات پیش روی سنین دانش آموزی مواجه با آسیب های فضای مجازی است و چگونه می توان تنظیم گری در این حوزه را اجرایی کرد، گفت: تنظیم‌گری صرفا بحث محدودکردن دسترسی نیست، در این حوزه منظور از تنظیم گری ابتدا ارائه آموزش است و سپس سایر اقدامات، طیف اقدامات این حوزه، از داخل دستگاه‌های دولتی و سیاست گذار شروع می شود و قاعدتاً تا زمانی که بسترهای لازم مهیا نباشد، تحقق این مورد هم ملغی است و لازم است نهادهای ذیربط سازوکارهای لازم جهت استفاده مطلوب و امن کودکان از فضای مجازی را فراهم کنند.
وی به یکی از اقدامات موثر در این حوزه اشاره کرد و گفت: در دسترس عموم قرارگرفتن سیم‌کارتهای امن که بصورت پیش فرض دسترسی‌های محدودی در استفاده از اینترنت را مهیا می‌کنند باید در دستور کار قرار گیرد.
فتحی تصریح کرد: حال در کنار این موارد مذکور، می توان سیاست‌های محدودگر منطقی را نیز پیاده سازی کرد. ولی بصورت کلی تنظیم‌گری در حوزه اینترنت برای کودکان تا جایی قابل اجراست که اولاً استفاده مطلوب آنان از این فضای ارزشمند را سلب نکند و ثانیاً نگاه امن داشته شود. امکانی که همانطور که گفته شد، نیازمند نگاه جامع و بین‌بخشی و حمایتی از کودکان و نوجوانان است.
لزوم ارتقا سواد رسانه ای خانواده ها
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی قوه قضاییه در پاسخ به این سوال که برای مبارزه با آسیب های فضای مجازی چه اقداماتی از سوی معاونت اجتماعی صورت گرفته است: رویکرد اصلی در این خصوص عموماً بر اصل غنی‌سازی محیطی استوار است. به این معنا که اعتقاد داریم اگر والدین سواد رسانه‌ای مکفی داشته باشند، می‌توانند این سواد را به کودکان انتقال دهند و همچین به ابزارهای امن‌کننده‌ی اینترنت برای کودکان نیز مجهز باشند.
فتحی گفت: لذا یکی از اقدامات معاونت پیشگیری از وقوه جرم، آموزش سواد رسانه‌ای به والدین کودکان ۷ تا ۱۲ ساله بوده است. همچنین بسته‌های آموزشی استفاده از اینترنت نیز برای دانش‌آموزان همه مقاطع در بستر برنامه نظام مراقبت اجتماعی دانش آموزان (نماد) آماده شد که هم اکنون در دسترس دانش آموزان است.
وی بیان کرد :نکته‌ی دیگر افزایش آگاهی عمومی در خطرات موجود در فضای مجازی است که هنوز به اندازه کافی برای والدین و کودکان مشهود نیست. این آگاهی بخشی از طریق اقدامات رسانه‌ای محقق خواهد شد و نیاز داریم که با تولید کلیپ و انیمیشن های مخاطب پسند و دوستدار کودک، وضعیت آنها را در استفاده امن از اینترنت را ارتقا دهیم.
توامند سازی معلمان در امر پیشگیری از وقوع جرم موثر است
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با میزان در مورد فعالیت های سازمان پژوهش و برنامه ریزی در حوزه پیشگیری از آسیب های اجتماعی گفت: درراستای پروژه نیاز سنجی با دریافت اطلاعات و اسناد مطالعاتی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه به امر شناسایی آسیب های اجتماعی پرداخته ایم تا در زمینه آسیب ها ،مسائل فرهنگی و اجتماعی و انعکاس آن در محتواهای درسی اقداماتی انجام شود.
حجت الاسلام و المسلمین لطیفی ادامه داد: یک محور و نیمی از پروژه نیازسنجی را به پروژه‌های ناظر بر آسیب‌های اجتماعی اختصاص داده ایم، چرا که معتقدیم باید حتما ناظر به این آسیب‌ها ترمیم و جبرانش و پیشگیری نسبت به آن در آموزش و پرورش اقداماتی انجام شود.
وی در مورد برخی از این اقدامات گفت : جانمایی کتاب‌ها و محتواها چیزی است که هنوز به آن نرسیده ایم و در حال حاضر در مرحله دلالت‌گیری هستیم که این مطالعات آسیب‌شناسانه به ما چه دلالت‌هایی می‌دهد و چه اقدامات متناظری باید برای آنها انجام شود.
وی در مورد جامعه هدف دانش آموزی نیز گفت: نیاز است تا در این موضوعات همه دانش آموزان یعنی از دوره اول ابتدایی تا پایان دوره دوره متوسطه این دغدغه را داشته باشیم . در هر دوره و مقطعی می توان به فراخور آن محتواهایی مناسب را تدارک دید.
حجت الاسلام والمسلمین لطیفی درمورد محتوای مورد ارایه به دانش آموزان در حوزه های پیشگیرانه گفت :یکی از معضلات در بحث محتوا این است که ابتدا باید این محتوا به دست معلم برسد،چون بخشی از ملاحظات و اقدامات ناظر بر آسیب‌های اجتماعی از جنس موضوعاتی است که لزوما شاید در کتاب درسی نباید منعکس شود و صرفا در کلیت برنامه درسی باید وجود داشته باشد.
محتواهای آموزشی اقتضایی باشد
وی ادامه داد: از این رو به محتوایی نیازمند هستیم که ابتدا به دست معلم برسد و با صلاحدید معلم ،شرایط و مقتضیات کلاس به آموزش آن بپردازد، چرا که وقتی موضوعی را در کتاب درسی می‌آوریم در تمام کشور به صورت یکسان دارد منتشر می‌شود در حالیکه وضعیت دانش آموزان در مناطق مختلف و نوع درگیری‌شان با آسیب‌های اجتماعی یکسان نیست.و نیازمند الگوهای توزیع متفاوت است و این موضوع مسئله چالش برانگیزی است.
وی گفت: از این رو اگر در حوزه آسیب های اجتماعی ابتدا بخشی از توانمند سازی رو ناظر بر معلم بدانیم راه را آسان کرده ایم از این رو یک کار مشترکی را در این جهت با دوستان معاونت پرورشی شروع کرده ایم که کمک کنیم تا آن محتوایی که تولید شده به زبان معلم باشد تا بتواند به درستی نیز منتقل شود. چرا که باتوجه به تنوع مسئله و تنوع آسیب‌ها و تنوع وضعیت دانش آموزی تصمیم‌گیری در مورد آن که همه آن فعالیتی که انجام شده است در کتاب درسی منعکس شود سخت است.
وی یکی از مهم‌ترین آسیب های اجتماعی که در حال حاضر دانش آموزان با آن مواجه هستند را شیوه مواجه با فضای مجازی دانست و گفت: یکی از آسیب‌های جدی که در حال حاضر خانواده ها را تهدید می‌کند، فضای مجازی و آسیب هایی است که بدین واسطه به دانش آموزان تحمیل می شود.
وی مسئله عدم حضور کافی والدین یا عدم ارتباط صمیمانه‌ای که فرزندان باید با والدین داشته باشند سرمنشا بسیاری از آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد و گفت: عدم وجود یک فضای صمیمی و رابطه گرم بین خود والدین منتهی می‌شود به اینکه فرزندان در آن خانوادهاحساس نا امنی کنند در واقع بخشی از آسیب‌ها آسیب‌هایی است که خانواده را تهدید می‌کند و به واسطه تهدید خانواده دانش آموزان هم در معرض تهدید هستند.
خلاصه سخن اینکه آموزش وپرورش به عنوان قدیمی ترین نهاد اجتماعی بیشترین تاثیر تربیتی را بر روی افراد جامعه در راستای جامعه پذیری مطلوب و قانون پذیری دارد. اگر چه که اختلافاتی در بین کارشناسان امر در مورد نهادهای متولی در پیشگیری از وقوع جرم وجود دارد اما ذکر این نکته ضروری است که پیشگیری از وقوع جرم یک فرآیند مستمر است که امکان تحقق آن به تنهایی از عهده صرفا یک نهاد دولتی آموزشی، انتظامی و قضایی خارج است به عبارت دیگر امر پیشگیری از وقوع جرم امری فراقوه ای و فرانهادی است و نیازمند مشارکت آحاد جامعه است و در این راستا تعامل منطقی همه دستگاه های ذی نفع در این امر را مطالبه می کند.
انتهای پیام/
